معاینه چشم

اهمیت معاینه کامل چشم

صرف نظر از سن و سال  و وضعیت سلامت عمومی معاینات دوره ای چشم اهمیت ویژه ای دارد.

طی معاینات چشم، پزشک چیزی بیشتر از تجویز ساده عینک و یا لنز تماسی انجام میدهد.

در جریان این معاینات چشمتان از نظر ابتلا به بیماریهای شایع چشم و اینکه آیا دو چشم بصورت هماهنگ با یک دیگر عمل میکنند، بررسی می شود و بر اساس معاینه چشم شما ممکن است به وجود بیماریهایی نظیر دیابت، فشار خون، تومور ها، بیماریهای مغزی و سایر بیماریها در دیگر نقاط بدن نیز پی ببرد.

در معاینات چشم چه اختلالاتی بررسی می شود؟

علاوه بر معاینه از نظر نیاز به عینک یا لنز تماسی، چشم ها از نظر ابتلا به بیماریها یی که ممکن است به اختلال دید منجر شود، بررسی می شوند. این اختلالات می توانند شامل موارد زیر باشد:

عیوب انکساری:

عیوب انکساری، یک اختلال چشمی محسوب می‌شود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که قرنیه و عدسی نمی‌توانند تصاویر مشاهده شده در دنیای خارج را بر روی عدسی متمرکز کنند. متأسفانه نتیجه این اختلال می‌تواند تاری شدید باشد .

انواع عیوب انکساری:

عیوب انکساری چشم، انواع مختلف دارد چرا که برای همه افراد یک شرایط را به وجود نمی‌آورد.

این موارد شامل دوربینی، نزدیک‌بینی، پیرچشمی وآستیگمات می‌شود.

دوربینی یا هیپروپی: دوربینی، یکی از اختلالاتی است که افراد زیادی به آن مبتلا هستند؛ این افراد اجسام دور را واضح‌تر از اجسام نزدیک می‌بینند .

نزدیکبینی یا میوپی: نزدیک‌بینی یا میوپی به‌گونه‌ای است که اشیا نزدیک به‌خوبی اما اشیا دور بسیار تار دیده می‌شود.

پیرچشمی: پیرچشمی در سن بالا رخ می‌دهد؛ در جوانی عدسی چشم به‌شدت نرم و انعطاف‌پذیر است و به‌راحتی می‌تواند تغیر شکل دهد. باگذشت زمان و افزایش سن، عدسی سفت‌تر و در نهایت تغییر شکل، مشکل می‌شود. به همین خاطر خواندن نوشته‌های نزدیک بسیار مشکل می‌شود.

آستیگمات: آستیگماتیسم به‌گونه‌ای است که هم در فواصل نزدیک و هم در فواصل دور مشکل ایجاد می‌کند؛ از آنجایی‌که قرنیه یک پنجره شفاف در جلو چشم بوده در حالت نرمال و طبیعی، گرد و صاف است. زمانی که چشم دچار آستیگمات می‌شود یک‌جهت قرنیه انحنای بیشتری پیدا می‌کند.

تنبلی چشم یا آمبلیوپی: یک بیماری در اوایل کودکی است که در آن بینایی کودک در یک چشم آنگونه که بایدرشد نمیکند در این بیماری، مغز بیشتر بر یک چشم تمرکز می کند و عملا چشم “تنبل” را نادیده می گیرد. اگر این چشم به درستی تحریک نشود، سلول های عصبی که مسئول بینایی هستند به طور طبیعی تکامل نمی یابند.

انحراف چشمی آسترابیسم: زمانی که چشم ها باهم در یک راستا نباشند و همزمان به یک شی نگاه نکنند گفته می شود فرد دچار انحراف چشم، استرابیسم یا لوچی است. انحراف چشم ممکن است به سمت داخل(ایزوتروپی)، خارج(اگزوتروپی)، بالا(هایپرتروپی) و یا پایین(هیپوتروپی) باشد. گاهی مواقع نیز ممکن است ترکیبی از این موارد در فرد ظاهر شود.

سایر بیماری های شایع چشمی

آب مروارید یا کاتاراکت: به تیره‌ و‌تار شدن عدسی چشم، آب مروارید یا کاتاراکت می‌گویند.

اختلال چشم بیرون زده:  شرایطی که کره‌ی چشم بصورت غیرطبیعی از حدقه بیرون آمده و ظاهری برامده در کره‌ی چشم ایجاد می‌شود. این مشکل ممکن است در یک یا هر دو چشم بروز کند. بیرون زدگی چشم شرایطی است که نشانگر وجود مشکلات دیگر یا بیماری‌های زمینه‌ای است.

اختلال کوررنگی : فرد قادر به تشخیص رنگ‌ها نیست و اغلب نمی‌تواند رنگ‌های خاص را از یکدیگر جدا کند.

اختلال کم بینایی: فردی که دچار این عارضه شده و بخشی از قدرت دید خود را از دست داده،

قوز قرنیه: قوز قرنیه یک بیماری دو طرفه غیر التهابی است که به صورت اتساع و برجسته تر شدن قرنیه بروز می نماید .

آب سیاه یا گلوکوم: آب سیاه یا گلوکوم بیماری است که می تواند باعث آسیب رسیدن به عصب بینایی و در نهایت کوری شود. این بیماری می تواند در طول چند سال سبب کاهش بینایی و در نتیجه کوری شود.

پارگی شبکیه: وضعیتی که در آن یک لایه نازک از بافت (شبکیه) در پشت چشم از حالت طبیعی خود جدا می شود.

دژنراسیون ماکولا: یا تباهی لکه زرد این بیماری هنگامی اتفاق می‌افتد که بخش کوچک مرکزی شبکیه چشم که ماکولا نامیده می‌شود، به‌مرور زمان تحلیل ‌رود .

علایم شایع بیماری های چشمی:

گاهی ممکن است علائم بیماری های چشمی با بیماری های دیگر همپوشانی داشته باشد. اما به طور کلی اگر دچار درد شدید و مداوم هستید حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

شایع ترین علائم بیماری های چشم:

• احساس سوزش وخارش در چشم
• احساس درد چشمی
• ترشحات چشمی (قی چشم)
• حساسیت به نوریا فوتوفوبی
• تجمع اشک در چشم
• از دست دادن یا ضعیف شدن بینایی
• دوبینی یا دیپلوپی
• احساس جسم خارجی در چشم
• تورم پلک ها

مراحل تشخیص و معاینه بیماری ها ی چشمی : تکنیک معاینه کامل چشم پزشکی بسیار فراتر از تعیین عیوب انکساری چشم و شماره عینک مناسب است. در واقع یک معاینه چشم پزشکی شامل مراحل مختلفی است که بسیاری از اختلالات چشمی را در مراحل اولیه تشخیص می دهد.

یک معاینه چشم کامل شامل

• ااندازه گیری فشار داخل چشم
• بررسی قسمت خلفی و شبکیه
• بررسی قسمت قدامی (جلوئی)چشم

مراحل معاینه چشم پزشکی:

• سابقه و شرح حال بیمار
• بررسی قدرت بینایی
• ارزیابی سلامت مردمک
• ارزیابی بررسی تطابق
• تونومتری
• ارزیابی فوندوس با مردمک گشاد شده
• آزمایشات تکمیلی در معاینه چشمی در صورت ضرورت
• آزمایش تشخیص رنگ
• بررسی میدان بینائی

اهمیت معاینه چشم کودک :

این روزها کمتر کسی است که نداند معاینات دوره ای چشم پزشکی تا چه حد ضروری است و از بروز چه مشکلات و عوارضی پیشگیری می کند، اما خیلی ها هستند که هنوز نمی دانند از چه سنی باید این معاینات آغاز شود و هر چند وقت یک بار، تکرارشان لازم است.

خیلی ها به اشتباه تصور می کنند بچه ها از نظر چشمی با هیچ مشکلی روبه رو نخواهند شد و در نتیجه منتظر بروز بیماری چشمی خاصی هم در این سنین نیستند.

عیوب انکساری، تنبلی چشم، انحراف چشم، عفونت ها و حساسیت های چشمی و انسداد مجرای اشکی از جمله بیماری های شایعی است که در دوران شیرخوارگی و کودکی می تواند نمایان شود.

زمان مناسب معاینه چشم کودک:

کارشناسان طب کودک و چشم‌پزشکان توصیه می‌کنند که معاینات  سلامت چشم‌های کودکان باید به نوبت در بدو تولد،  شش ماهگی، سه تا چهار سالگی، پنج سالگی، قبل از کلاس اول و پس از آن هر سال یک بار انجام شود.

علاوه بر این، اگر فرزند شما ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماری چشم دارد، ممکن است پزشکش توصیه کند که چشم‌های او بیشتر از روال معمول بررسی و معاینه شود. فاکتورهایی که ممکن است کودک را در معرض ریسک بالاتری برای بررسی و معاینه قرار دهد شامل موارد زیر است:

• تولد زودرس
• تأخیر در رشد
• سابقه خانوادگی بیماری‌های چشم
• سابقه آسیب جدی به چشم یا بیماری چشم
• استفاده از داروهای خاص
• یک بیماری مزمن مانند دیابت

روند معاینه چشم کودک:

برای ارزیابی سلامت کودک، پزشک اطفال باید علائم وجود عارضه‌های مادرزادی چشم و سایر مشکلات را بررسی کند. او همچنین باید ساختار و هماهنگی چشم‌های کودک و توانایی او برای درست حرکت دادن آنها را بررسی کند.

• سؤالاتی در مورد سابقه بینایی خانواده شما یا سابقه خانوادۀ نسبی فرزندتان
• بررسی ترشحات و دیگر علائم عفونت، آلرژی، بیماری یا مجرای اشکی مسدودشده
• حرکات چشم کودک را با تماشای توانایی او در تمرکز کردن روی یک شی بررسی میشود.

معاینه چشم میانسالان:

با پیشرفت سن  چشم ها نیز تحت تاثیر قرار می گیرند.  و کاهش دید ، تبدیل به یک مشکل عمده سلامتی برای افراد می‌شود.

بیماری های شایع چشم در افراد مسن:

• پیرچشمی
• فلوتر یا مگس پران
• خشکی چشم
• اشکریزش
• بیماری های پلک
• آب مروارید

توصیه های چشم پزشکی برای افراد میانسال:

شما می توانید با پیشگیری از چشمانتان مراقبت کنید. نباید منتظر بمانید تا علائم بیماری های چشم به سراغ شما بیایند و پس از آن به چشم پزشک مراجعه کنید. از آنجائیکه تغییرات سنی در چشم ها از 40 سالگی شروع می شود، بر اساس توصیه پزشکان چشم همه افراد بزرگسال سالم؛ حتی اگر هیچ علائمی نداشته باشند، باید در سن 40 سالگی تحت معاینه کامل چشم پزشکی قرار گیرند.

سن 54 سالگی هر دو تا چهار سال

تا سن 65 سالگی هر یک تا سه سال

بالای سن 65 سال هر یک تا دو سال یا بر اساس پیشنهاد

اگر فردی دچار اختلال یا بیماری چشمی خاصی باشد، ممکن است برای جلوگیری از آسیب بینایی، معاینات چشم پزشکی در فواصل کوتاه تری انجام شود.                                        .