پارگی پرده شبکیه
یکی از مهمترین اجزای چشم شبکیه نام دارد که از آسیب های شایع و البته خطرناک برای این بخش حساس می توان به پارگی یا جدا شدن شبکیه اشاره کرد، اگر بخواهیم آناتومی و ساختار شبکیه را برایتان شرح دهیم باید بدانید که هرگونه تصاویری که به واسطه چشم مشاهده می کنید از طریق عملکرد درست شبکیه است و از آنجایی که ممکن است شبکیه دچار پارگی شود دید افراد به طور کامل از بین خواهد رفت.
شبکیه از سلول های مخروطی و استوانه ای تشکیل میشود که بخش مخروطی مربوط به مرکز شبکیه بوده و سلول های استوانه ای در اطراف شبکیه هستند.
سلول های مخروطی در شبکیه در برابر نور زیاد عملکرد درستی داشته و سلول های استوانی در نور کم دید مناسبی را برای فرد به همراه می آورند.
ناگفته نماند که سلول های مخروطی تصاویر رنگی را به دید ما آورده و سلول های استوانه ای تصاویر سیاه و سفید را برای ما واضح و شفاف می کنند.
اما اگر شبکیه که یک بافت عصبی حساس به نور است با آسیب و اختلال مواجه شود انتقال پیام عصبی از مغز به چشم مختل شده و دید فرد از بین می رود، زمانی که صحبت از جدا شدن شبکیه میشود به این معناست که لایه های عصبی حساس شبکیه به طور کامل از جایگاه خود خارج شده و سبب کاهش بینایی میشود، مهم است که چنین اختلالی خیلی سریع بهبود یابد.
جدا شدن شبکیه به سه شکل اتفاق می افتد، نوع اول که البته شایع تر است بر اثر ایجاد یک سوراخ در شبکیه بوده و زوجاجیه که حالت آبکی دارد به این سوراخ نفوذ پیدا کرده و در پشت شبکه جمع میشود.
مایع جمع شده در این بخش با حرکت سر تکان خورده و نهایتاً باعث جدا شدن پرده شبکیه میشود، سرعت پیشرفت این اختلال بسیار بالاست پس مهم است که به محض اختلال در دید به پزشک مراجعه کنید.
نوع دیگر جدا شدن شبکیه را حالت کششی می گویند، زمانی که رشته های زوجاجیه یا بافت های غیر طبیعی به داخل شبکیه فشار وارد می کنند چنین اتفاقی رخ می دهد، این نوع جدا شدن شبکیه اغلب برای افراد دیابتی اتفاق می افتد.
و اما نوع سوم جدا شدن شبکیه بر اثر ترشحات غیر طبیعی مایع است که در حد فاصل بین شبکیه و بافت های زیرین رخ می دهد، چنین اتفاقی نادر است اما در پی خونریزی و رشد توده های غیر طبیعی چشم ممکن است اتفاق بیفتد.
چه کسانی در معرض جدا شدن شبکه قرار دارند؟
جدا شدن شبکیه از آن دسته اختلالاتی است که ممکن است به عوامل مختلف و سایر بیماری ها مربوط شود، سن نیز یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر چنین اختلالی است، ممکن است جدا شدن شبکیه به صورت اتفاقی در میانسال رخ دهد، معمولا این عارضه برای افراد کمتر از ۴۰ سال نادر و غیرمعمول می باشد.
از نظر متخصصانی که در زمینه بررسی آسیب های چشمی فعالیت دارند نزدیک بینی شدید افراد می تواند باعث نازک شدن و آسیب پذیرتر شدن پرده شبکیه شود و این افراد بیش از دیگران در معرض سوراخ شدن شبکیه قرار گرفته و احتمال جدا شدن یا پارگی آن نیز وجود دارد.
همچنین در پی انجام جراحی های چشمی افراد در معرض این اختلال قرار گرفته و بعد از هرگونه فرایند درمانی در ناحیه چشم باید از سلامت بخش های مختلف از جمله شبکیه با حساسیت بیشتری مراقبت کنند.
حتماً می دانید که یکی از عوارض خطرناک بیماری دیابت آسیب های چشمی است، در پی ابتلا به دیابت و عدم کنترل این عارضه احتمال پارگی شبکیه وجود دارد، این فرایند روند درمان بسیار سخت و طولانی مدتی داشته و مهم است که برای پیشگیری از رخ دادن این نوع بیماری ها حتماً دیابت خود را بررسی و کنترل نمایید.
در پی اصابت ضربات شدید به سر، صورت یا چشم احتمال آسیب دیدگی های وسیع در شبکه وجود دارد، البته اگر افراد با بیماری ها و التهابات چشم مواجه باشند یا تومورهای کوچک و بزرگ در چشم شروع به رشد و تکثیر کنند احتمال جدا شدن شبکیه وجود دارد.
علائم جدا شدن شبکیه
از مهمترین علائم جدا شدن شبکیه باید به دیدن جرقه های نور در میدان دید اشاره کرد، زمانی که شبکیه تحت کشش قرار می گیرد احتمالاً این علائم را به طور مکرر مشاهده کرده و در صورت پارگی شبکیه و جدا شدن آن نیز این اختلال ادامه خواهد یافت.
از دیگر نشانه های جدا شدن شبکیه باید به دیدن اجسام با حالت شناور اشاره کرد این افراد معمولاً از دید مگس پران یا لکه های تاریک یا تار عنکبوت در دید خود شاکی هستند، این افراد ممکن است در پی آسیب دیدگی شبکیه تغییر شکل اجسام را مشاهده کرده و کج و مووج شدن آنها را به وضوح خواهند دید.
افرادی که با جدا شدگی شبکیه مواجه میشوند به مرور زمان حس می کنند که یک پرده یا یک سایه در جلوی چشم آنها قرار می گیرد همچنین به صورت ناگهانی کاهش دید را داشته و حتی در صورت عدم رسیدگی به موقع ممکن است بینایی فرد از بین برود.
آیا برای رفع جداشدگی شبکیه باید جراحی ویترکتومی انجام داد؟
بسیاری از افراد بعد از مشاهده علائم جدا شدن شبکیه به پزشک مراجعه می کنند و در موارد شدید پزشکان جراحی ویترکتومی را برای آنها مناسب می دانند، متخصصان ضمن انجام این روش جراحی سعی دارند تا زوجاجیه را برداشته و آن را با یک محلول دیگر جایگزین می کنند.
در صورتی که فرد با جدا شدن شبکیه مواجه باشد این جراحی کاربردی بوده و برای ترمیم قسمت های آسیب دیده استفاده میشود.
آیا قرمزی چشم در اثر جداشدگی شبکیه رخ می دهد؟
برخی از افراد در پی قرمز شدن چشم با این نگرانی و استرس مواجه میشوند که آیا پرده شبکیه دچار آسیب شده و جدا شدن و پارگی آن اتفاق افتاده است یا خیر.
متخصصانی که در این حوزه فعالیت دارند بیان می کنند که جدا شدن پرده شبکیه علائمی همچون درد و قرمزی چشم را در پی ندارند و در مراحل ابتدایی ممکن است هیچگونه تغییری در ظاهر چشم ایجاد نشود.
اما معمولاً چنین اختلالی با مشکل در دید افراد نمایان میشود و در ظاهر چشم به هیچ عنوان تغییرات را مشاهده نخواهید کرد، فراموش نکنید که جراحی ویترکتومی از جمله فرایندهای درمانی حساس است که باید تحت نظر متخصصان برتر و با تجهیزات نوین انجام شود و برای بهبود اختلالات شبکیه و زوجاجیه به کار می رود.
درمان جدا شدگی شبکیه
جدا شدن شبکیه از آن دسته آسیب هایی است که باید به محض مشاهده علائم آن سریعاً به پزشک مراجعه کنید زیرا این عارضه یک اختلال پیشرونده است و ممکن است عوارض زیادی را در پی داشته باشد.
متخصصان در اولین قدم سعی دارند سوراخ ایجاد شده را بسته و با نزدیک کردن شبکیه به لایه های زیرین و دیواره خارجی چشم شبکیه را در جای خود قرار می دهند.
اما بر اساس روش های درمانی مختلفی که برای بهبود جدا شدگی شبکیه استفاده میشود متخصصان از چسباندن شبکیه با استفاده از لیزر یا انجماد استفاده می کنند، در این روش تخصصی پزشک بررسی می کند که اگر شبکیه تنها سوراخ شده باشد و جدا نشده باشد با استفاده از لیزر یا انجماد می توانند از پیشروی آسیب جلوگیری کنند، این عمل با استفاده از بی حسی موضعی انجام شده و در کنار آن دیگر روش های درمانی هم استفاده می گردد.
روش دیگر برای چسباندن شبکیه استفاده از گاز است، پزشکان می توانند با یک حباب کوچک گاز که به داخل چشم تزریق میشود فشار کنترل شده را بر روی لبه های سوراخ شبکیه اعمال کرده و مانع از نشت مایع به پشت شبکیه میشود، زمانی که این گاز به داخل چشم تزریق میشود به سمت بالا حرکت کرده و تاثیر خود را بر روی شبکیه اعمال می کند برای آنکه گاز تزریق شده و حباب ایجاد شده عملکرد مناسبی داشته باشد مهم است که بیماران سر را در موقعیت ثابت نگه داشته و اگر تحت نظر پزشکان برتر انجام شود تاثیر مناسبی بر آسیب پیش آمده خواهد داشت.
باکل اسکلر یک روش درمانی رایج و شایع برای بهبود جدا شدگی شبکیه است، متخصصان در این روش یک باکل که شباهتی به اسفنج و نوارهای سیلیکونی نرم دارد با بخیه به اسکلرا که صلبیه یا همان سفیدی چشم است دوخته و مثل یک کمربند تنگ دیواره خارجی را به سمت داخل فشار می دهد معمولا این روش درصد موفقیت بسیار زیادی دارد و اگر مایع زیادی در پشت شبکیه جمع شده باشد در حین جراحی مایع تخلیه شده و روند درمان به درستی انجام می پذیرد.